Web ve Mobil Uygulamalarda UX Optimizasyon Nedir?

UX Optimizasyon Nedir ve Neden Gereklidir?

Yepyeni bir tasarımla yeni websitenizi hazırladınız ve saat 12.01’de yayına alacaksınız. Peki, milyonlarca veya yüzlerce kullanıcınız muhteşem! bir şekilde UX ve UI’ını tasarladığınız bu site için hazır mı ya da Web ve Mobil Uygulamalarda UX Optimizasyon yaptınız mı?

ux optimizasyon

ux optimizasyon

Kullanıcı Deneyimi’nin önemli bir parçası, yaşanmışlıklar ya da bir diğer alışkanlıklar… Bu insanların hayatlarında çoğu zaman hatıralar olarak canlanarak duygularına hitap eder, çoğu zamanda aynı şekilde davranışlarına. Bu davranışların altında duygular yattığı gibi belirli oranda da alışkanlıklar yatar. Bu alışkanlıkların iyi ya da kötü olması deneyimi hızlandırması veya geliştirmesi beklenmez ki, çoğu zaman tersi yönde tecelli ettiğini de gözlemleriz.

Alışkanlıklar, iyi ya da kötü yönlü olsun, değiştirilmesi ve yeniye yönlendirilmesi kolay durumlar değildir. Özellikle dijital zamanlarda bunu, çok kötü arayüzlere sahip sistemleri insanların bugün nasıl kullandıklarını hayretler içerisinde izleyerek de gözlemleyebiliriz. Hala devlet dairelerinde en başta binbir güçlük ve iş gücü kaybına sebep olan yazılımların bugün sanki dünyanın en kolay arayüzüymüş gibi kullanıma memurlar tarafından tanık olmamız gibi…

government user interface ux optimizasyon

user interface – government ux optimizasyon

Kullanıcı Deneyimi bir life-cycle. Dünya değişiyor, insanlar değişiyor ve doğal olarak davranışları da değişiyor. Özellikle sosyal ağlar ve yeni girişimlerin önderlik ettiği yeni nesil kullanıcı davranışları (sonsuz scroll, hamburger menü vb.), doğru ya da yanlış, milyonları etkileyebliyor. Bir tarafta sürekli değişen deneyimler, diğer tarafta yeni ürün ve hizmetler üretmekten ziyade kullanıcıların ihtiyaçlarını şirket hedefleriyle kesiştirmeye çalışan deneyimler tasarlamanın zorunluluğu bizi ux optimizasyon servisine götürüyor.

Eğer mevcutta bir websitenizi ya da mobil uygulamanızı, bu sürekli gelişen yeni davranış ve ihtiyaçlara yönelik olarak her gün sıfırdan değiştirmeniz imkansıza yakın. Ancak modüler bir şekilde değiştiğini gözlemlediğimiz yeni deneyimleri, sizde parçalar halinde değiştirebilir ya da başka bir ifadeyle optimize edebilirsiniz. Bunu da UX optimizasyon ile yapabilirsiniz. Örneğin, yeni bir sosyal medya paylaşım deneyimi geldi, bunu nerede kullanacağınıza karar veremiyorsunuz? Test edin. İnsanlar artık mobilden kredi kartıyla alışveriş yapmadığını gözlemlediniz ve sebebinin yeni nesil mobil ödemeler olabileceğini düşünüyorsunuz. O halde neden tüm yapıyı hemen değiştiresiniz ki? Mobil ödemeyi chekcout’un iki farklı aşamasına yerleştirin, birinci aşamayı sadece belirli bir gruba açın diğerini herkese ve test edin! Hangisinden daha çok verim alıyorsanız, onu tasarlayın ve uygulayın. Zaman ve iş yükü maliyetlerinin yanı sıra kullanıcılarınızın isteklerine de hemen çözümler üretin. İşte optimizasyon faydası bu!

UX Optimizasyon Başlamadan Önce

Yukarıda belirttiğim yapıda, sürekli değişen kullanıcı davranışlarını, servis ya da ürün sunanların hedefleri doğrutlsuunda deneyim sağlamayı kesiştirebilmek için aslında UX metodolojisinin en temel noktasıyla işe başlamamız gerekiyor: Araştırma, ancak daha detaylısı…

UX Araştırma

Eğer kullanıcı kitlenize dair sürekli gelişim içeren aksiyonlar alacaksanız o kitleyi çok iyi tanımanız gerekiyor. Bunun içinde sadece segmente ayrılmış kullanıcı kitlesinin optimizasyon için çok da yeterli olacağını düşünmüyorum. Bunun yerine daha persona’lara odaklanılmış bir kullanıcı araştırması yapmak gerekiyor. Persona demişken, bu persona’ların çıkartılması operasyonları çok çeşitli büyük firmalar için son derece mühim. Zira yapılacak bu persona çalışmaları hem optimizasyon ekibi için faydalı olacaktır hem de o firmada operasyona katılan çağrı merkezi çalışan, grafik tasraımcı, geliştirici, mağaza müdür, forum moderatörü, editör, vitrin sorumlusu, kargo sorumlusu ve diğer tüm iş kolları karşısındakinin kim olduğunu ve kiminle o an nasıl bir iletişime geçmesi gerektiğini gözlemleyebilir.

ux optimizasyon için persona

ux optimizasyon için persona

UX Optimizasyon İçin Bir Araç Seçimi

Websitesi ve mobil uygulamalardan devam edecek olursak, sektörde optimizasyon için birçok araç var. Ancak hangisinin size uyacağına da yine araştırma ve sizin hedefleriniz yön verecektir. Şimdilik en yaygın kullanılan araç Optimizely üzerinden konuyu ele alalım.

A/B Testi

A/B testi en çok kullanılan ux optimizasyon yaklaşımıdır. Bu test genellikle minör ve major şekilde yapılır. Minör bir A/B testi örneğin “Satın Al” butonunun rengini kırmızı ve turuncu yaparak sonucu gözlemekle olabilir. Daha major bir A/B testi ise genellikle akışları ilgilendirir. Aynı sayfada bir satın alma aksiyonunda check out sürecini 3 adımda diğer bir check out sürecini 4 adımda tasarlayarak teste sokarsınız. Hedef bu noktada çok önemlidir. Stratejileriniz ve hedeflerinize göre, 3 ve 4 adımlık süreçleri farklı gruplara değişik zamanlarda, belirli gruplara aynı zamanlarda, içeriğini ya da sadece tasarımını değiştirerek, önerilen ürünler dahil ya da değil gibi tek farklı kombinasyonları test edebilirsiniz. Yani tek birşeyi değiştirin.

A/B test

A/B test

Split Test

Çoğunlukla landing page optimizasyonunda kullanılır. Tüm sayfanın A ve B versiyonunu kurgularsınız. Örneğin siteye gelenlerin yarısı A sayfasıyla karşılaşır, yarısı da B sayfasıyla. Bu iki sayfanın benzerlik oranları %50’nin altında olması iyi olacaktır.

split test

Multivariate Test

A/B testine çok benzer fakat tek farkı varyasyonların aynı aksiyon içerisinde daha farklı unsurlarla test edilmesiyle ux optimizasyon amaçlanır. Aynı sayfa içerisinde “Satın Al” butonu rengini, yanındaki görseli birlikte değiştirirsiniz. Bunun doğal olarak 4 farklı değişkeni olacaktır. Bu değişkenleri de hesaba katarak testinizin nihai sonucuna giden oranları ölçersiniz. Bu testleri gerçekleştirirken dikkat etmeniz gereken en önemli noktada varyasyonları istatistiksel olarak anlamlı şekilde dağıtmalısınız. Bu son cümle herkes için daha anlamlı olabilmesi adına özetlemem gerekirse, test akışında çok fazla şeyi aynı anda değiştirerek denemeye çalışmayın!

multivariate testing

multivariate testing

Share/Paylaş

2 thoughts on “Web ve Mobil Uygulamalarda UX Optimizasyon Nedir?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *