Hobi Olarak UX Tasarımcısı

Son dönemin en popüler konularından biri olan User Experience (Kullanıcı Deneyimi) ya da UX popülerliğini bence bilinmezliğine borçlu. Az bilinen birşey hakkında herkesin çok konuştuğu günümüzde, şuan herkesin title’ında UX/UI Designer görmekten yorulanlardansanız, okumaya devam…

Tabi bu title meselesinde kendini UX/UI Designer ve Android/iOS developer gibi über kombolar yaratanlar ise ayrı bir üst nokta.

UX ile UI Farkının Altını Tekrar Çizmek

Anlamayanlar için en açık şekilde yazalım. Bir tanesi işin matematiği, mühendisliği. Kuralları var. Araştırma sonuçlarına göre değişen formülleri var. Verilen cevaplara göre yaratılan alternatifler ve birçok bileşenin dahil olduğu önceliklendirme sıraları var.

Hayatında UX metodolojisinden geçmiş herhangi bir tasarım sürecinde yer almayan çoğu geliştirici ve/ya grafik tasarımcı arkadaşın bu konularda otorite vari açıklama yapmaları maalesef bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor.

UX Araştırma tekniklerini ve raporlamasını hayatında, o da iyi ihtimalle, sadece konferanslarda duymuş yada okumuş kişiler, bunları pratikte kullanmadan, ki kullanım alanı ve sayısı da çok önemli, yine UX eleştirisi yapmaları yine ve maalesef bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan toplumumuzun kronik bir sorunu.

wireframe

Senin o eleştirdiğin şeyin adı UI (User Interface) veya Grafik Tasarım

Arkadaşlar eğer bu noktada bir aşağılanma ya da konjektürel bir sıkıntı duyuyorsanız, hiç gerek yok. Grafik Tasarımcısı olduğunuzu her yerde söyleyin, çekinmeyin. İşten anlayan birileri sizi tanır zaten. İşim gereği çok sayıda Grafik Tasarımcı ile çalışıyorum ve aralarında sektörün en bilinen isimleri de dahil, kendilerine grafik tasarımcı olarak tanıtmalarını gözlemliyorum, ki birçoğu UX tasarımcısı olarak gezinenlerden daha iyi birer UX tasarımcısı olurlar.

ve sizin eleştirdiğiniz şey var ya, hani bence burası güzel değil, sence güzel, işte onun adı da UI. Bazen eleştirilerde “ama insanlar buna böyle tıklamazlar” diyorsunuz ya, işte onu nereden biliyorsunuz? Hangi araştırma tekniklerini kullanarak o alanda, hangi sonuçlara vardınız? Benzer kaç proje için kullanılabilirlik testi yaptınız? Hemen bir hatırlatma daha, Google Analytics’i iyi gözlemlediğinizi sanıyor ve “developer” title’ınız ile bunu yorumlayarak kullanıcı davranışlarını analiz ettiğinizi düşünüyorsunuz ya, maalesef onda da yanılıyor olabilirsiniz.

UX Tasarımcısı vs. Grafik Tasarımcı

UX tasarımcısı olmak zor iş. Hayatında hiç “İnsan Makina Etkileşimi” dersi almamış ya da en ufak bir makale okumamış, okusa bile deneyinde bulunmamış, “Etkileşim Tasarımı” denince aklına Photoshop, “Kullanılabilirlik Testi” denince eye-tracking gelen arkadaşım, kariyerinde birilerini kandırmak ya da konjektürde bu noktada açık olduğu için kendine UX Tasarımcısı diyorsan yine de hobi olarak de, ama en azından UX eleştirisi yazısı yazma!

Yazarsan da bunları biraz daha öğrenmeni tavsiye eder, eleştiri yazıları yazmanı sonuna kadar destekler ancak onların grafik tasarıma dair eleştiriler olduğunu anladığında daha bilgi dolu nitelikli eleştiri yazıları yazacağını umut ederim. Yoksa title’ın bırak geliştirici, developer, ya da grafik tasarımcı kalsın.

Peki UX eleştirisi yazılamaz mı?

Kendi başınıza tabii ki herşeyi araştırıp, test ederek bir UX araştırma raporu çıkartarak buna dair sonuçlarla bir eleştiri yazısı yazılması pek pratik gelmiyor. O halde kimler nasıl yazacak?

Kullanıcı Deneyimi kendi içinde de bir bilgi mimarisi sürecine dayanıyor. Eğitim sistemi temsili etapları var, UX 101, UX 201, UX 301, UX 401 gibi (Literatür değil kendi tanımlamam). UX 101 ve çoğu noktada UX 201 olarak ifade edebileceğim bu seviyeler herkesin öğrenebileceği, kitlelerce kanıksanmış ya da üzerinden defalarca geçilmiş deneyimlerin sonuçları. Bunların eksik ya da hatalı görüldüğü deneyim tasarımları çok da güzel eleştirilir ve ortaya konabilir. Ancak yine temsili olarak UX 301 ve UX 401 olarak nitelendirebileceğimiz, o konunun özelinde tasarlanan deneyimin detayları artar, beklentiler, kitleleri götürülmek istenen nokta ve yollar değişkenlik gösterebilir, bu bazen bugüne değil geleceğe dönük hazırlanabilir ve siz bunu sadece o uygulamayı kullanarak ölçemez ve bu sebepten eleştiremezsiniz. Yani tabii ki eleştirebilirsiniz fakat siz belki de hedeflenen kitlenin içinde bile değilsinizdir!